૧૭ એપ્રિલ : ડૉ. સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણન નિર્વાણદિન / Dr. Sarvepalli Radhakrishnan

 ડૉ. સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણન નિર્વાણદિન / Dr. Sarvepalli Radhakrishnan

*  નામ : રાધાકૃષ્ણન 

*અટક : સર્વપલ્લી - દક્ષિણ ભારતની પરંપરા મુજબ સર્વપલ્લી શબ્દ તેમના પૂર્વજોના ગામનું નામ છે.

*  જન્મ :  ૫ સપ્ટેમ્બર, ૧૮૮૮

*  જન્મ સ્થળ : રોજતામિલ નાડુનાં ચેન્નઈ (જુનું મદ્રાસ) થી ઉતર-પશ્ચિમમાં ૬૪ કિ.મી. દુર આવેલ તિરૂત્તાની નામના ગામમાં થયો હતો.

*  પિતા : સર્વપલ્લી વીરાસ્વામી

*  માતા : સીતામ્મા

*  પત્ની : કામમાં

*  સંતાન : ૫ પુત્રી અને ૧ પુત્ર

*  પરિવાર : એક મધ્યમ વર્ગીય બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો.

*  માતૃભાષા: તેલુગુ

*  અભ્યાસ : ૧૯૦૬માં મદ્રાસ કોલેજમાંથી તેમણે ફિલોસોફીના વિષયમાં માસ્ટર ડિગ્રી અને પી.એચ.ડી.

*  શોધનિબંધ : વીસ વર્ષની ઉંમરે પ્રકાશિત થયો હતો.

*  કારકિર્દીની શરૂઆત અને કાર્યો : ૧૯૦૯માં રાધાકૃષ્ણને ફિલોસોફીના અધ્યાપક તરીકે કરી હતી.

·    ૧૯૪૮માં તેઓ યુનેસ્કોના ચેરમેન બન્યા.

·    ૧૯૪૯થી ૧૯૫૨ દરમિયાન તેઓ સોવિયેત યુનિયન ખાતે ભારતના રાજદૂત રહ્યા હતા.

* ૧૯૬૨માં તેમણે ભારતના રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ લીધા અને રાષ્ટ્રપતિ તરીકે પોતાનો પગાર ઘટાડી ૨ હજાર રૂપિયા કરી નાખ્યો.

* પ્રથમ પુસ્તક :  ‘ધ ફિલોસોફી ઓફ રવીન્દ્રનાથ ટાગોર’

·    ઇન્દિરા ગાંધી, સાંસદ ભૂપેશ ગુપ્તા અને ઇઝરાયેલના ઉપવડાપ્રધાન રહી ચૂકેલા યિગેલા આલોં  જેવાં તેમના વિદ્યાર્થીઓ હતાં.

·    ૧૯૫૪માં તેમને ભારતરત્નથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા

·    ૧૯૭૫માં ઓક્સફર્ડ યુનિર્વિસટીએ તેમને ટેમ્પલટન એવોર્ડથી નવાજ્યા હતા.·         ઈનામમાં મળેલી બધી જ રકમ તેમણે યુનિર્વિસટીને દાનમાં આપી દીધી હતી. ત્યારથી ૧૯૮૯માં ઓક્સફર્ડ યુનિર્વિસટીએ ડો. રાધાકૃષ્ણનની યાદમાં સ્કોલરશિપ આપવાની શરૂઆત કરી છે.

* ૧૯૭૫ની ૧૭મી એપ્રિલે તેમનું અવસાન થયું હતું.

N. J. SOLANKI