*જ્ઞાનનો પ્રકાશ ફેલાવતું પર્વ – દિવાળી*
*દરેક દીવો સંકેત આપે છે કે આશા કદી મરતી નથી."*
દિવાળી ભારતમાં ઉજવાતો એક પ્રાચીન અને લોકપ્રિય તહેવાર છે, જે આર્થિક, સામાજિક ઉત્સાહનો આધ્યાત્મિક પર્વ પણ છે. દિવાળીનું નામ આવ્યું છે “દીપાવલી" આ પર્વ પ્રકાશ અને વિજ્ઞાનના સંદેશને પ્રગટ કરે છે, જ્યાં અંધકાર પર અજ્ઞાન પર વિજયના પ્રતીક રૂપે દીવાઓ પ્રગટાવવામાં આવે છે.
*દિવાળીનું પ્રતીકાત્મક મહત્વ:-*
આ પર્વ માત્ર ભૌતિક પ્રકાશ પુરાવનાર દીવાઓ સુધી મર્યાદિત નથી, પરંતુ આ આત્માનાં જ્ઞાનનો પ્રકટાવ પણ કરે છે. રોજિંદી જીવનમાં જે અજ્ઞાન, અવગણના કે મનોવિકારોનો અંધકાર છવાય છે, તેને દૂર કરવા માટે દિવાળી એક સંકેત આપે છે કે જ્ઞાનનો પ્રકાશ ફેલાવવો જરૂરી છે. રામાયણના ભગવાન શ્રીરામની અયોધ્યામાં વિજય અને વતનવાપસી, કે પછી ભગવાન કૃષ્ણ દ્વારા નારકાસુર પર વિજય—આ પ્રતીકો અંતે સત્ય, જ્ઞાન અને ધર્મના વિજયને વ્યક્ત કરે છે.
*પરંપરાઓ અને મૌલ્યિક સંદેશ:-*
*દિવાળીના પાંચ દિવસો દરેક અલગ રૂપે જીવનના વિવિધ પાસાંઓને સમજાવે છે.*
1. ધનતેરસ – આરોગ્ય અને સમૃદ્ધિનો આરંભ.
2. કાળી ચૌદસ – નકારાત્મકતા અને દોષોના નિર્મૂલનનો સંકેત.
3. દિવાળી – આત્માના પ્રકાશને ઉજાગર કરતો મુખ્ય દિવસ.
4. નૂતન વર્ષ – નવી શરૂઆત અને નવી આશાઓનો દિવસ.
5. ભાઈ બીજ – પરિવાર અને પ્રેમનો દિન.
પ્રતિક રૂપ પાંચ દિવસનો સંદેશ આપણા જીવનમાં જ્ઞાન, શુદ્ધિ, અને પ્રગતિ તરફ પ્રેરિત કરે છે. મંદિરોમાં આરતી, ઘરોમાં દીવડા પ્રગટાવવાના રિવાજો, અને મીઠાઈઓ વહેચવાના કાર્યક્રમ વગેરે આ પર્વ માનવીય સંબંધોને નવી ઊંચાઈ આપે છે.
*આધુનિક યુગમાં દિવાળીનો સંદેશ:-*
આજના જીવનમાં જ્યાં ભાગદોડ અને આંસિક સંવેદનાઓનું શાસન છે, ત્યાં દિવાળી ભલે આનંદનો તહેવાર હોય પરંતુ તેનું મૂળ સંદેશ ધ્યાનપૂર્વક ગ્રહણ કરવાની જરૂર છે. જીવનમાં શાંતિ અને સંયમનો દિવો પ્રગટાવવો એ દિવાળીની સાચી ઉજવણી છે. માત્ર બાહ્ય દીવાઓ નહીં, પરંતુ આપણે આંતરિક અજ્ઞાન અને અંધકાર દૂર કરવાનું શીખવું જોઈએ.
*સારાંશ:-*
દિવાળી આપણને પ્રગતિના માર્ગે આગળ વધવા માટે પ્રેરણા આપે છે. જે રીતે દીવો બીજાને પ્રકાશ આપે છે અને પોતે દહાય છે, તેવી રીતે માનવ જીવનમાં પણ વિજ્ઞાન, જ્ઞાન અને કરુણા વિના પૂર્ણતાનો અનુભવ શક્ય નથી. આ ઉજવણી એ ન્યૂનતમ વસ્તુઓમાં ખુશી શોધવાની લાગણી અને લોકો વચ્ચે હમદર્દી અને પ્રેમનો સંદેશ આપે છે.
*જ્ઞાનના આ પ્રકાશ પર્વે આપણે પણ નક્કી કરીએ કે જીવનમાં આંતરિક પ્રકાશને ઝગમગાવી, સત્યનો માર્ગ અપનાવી અને ભૂલચૂક એકબીજાની માફ કરી નમ્રતા દાખવી એક સોપાન આગળ વધીએ."દિવાળીના પર્વે દીવા કરતા હૃદય વધુ પ્રકાશિત થવા જોઈએ."
* સર્વો સ્નેહીજનો ને દિવાળીની હાર્દિક શુભકામનાઓ. નૂતન વર્ષાભિનંદન.*
- નયના જે. સોલંકી
- આંખો.
1 ટિપ્પણી:
દિવાળી નું આધ્યાત્મિક મહત્વ અને વૈજ્ઞાનિક મહત્વ ખુબ સરસ રીતે સમજાવ્યું છે
ટિપ્પણી પોસ્ટ કરો